વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તેમની પાંચ દિવસની વિદેશી સફરના ભાગ રૂપે ત્રિનિદાદ અને ટોબેગોની ઐતિહાસિક મુલાકાત પછી આર્જેન્ટિનાની રાજધાની બ્યુનોસ એરેસ પહોંચ્યા છે. વડા પ્રધાનનું ત્યાં જોરદાર સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. વડા પ્રધાન મોદી અને આર્જેન્ટિનાના રાષ્ટ્રપતિ ઝેવિયર માઇલી બંને દેશોમાં વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી પર વધુ ભાર આપી શકે છે. આ આર્જેન્ટિનામાં, એક ખજાનો છે, જેની આજે આખી દુનિયાની જરૂર છે.

ચાલો જાણીએ કે તે ખજાનો શું છે? આર્જેન્ટિના તેની અર્થવ્યવસ્થાને કેવી રીતે ઝડપી બનાવી રહી છે અને આ દેશ ભારત પાસેથી શું ખરીદે છે અને વેચાય છે? આર્જેન્ટિના વિશ્વને શું આપે છે?

આર્જેન્ટિના વિશ્વનો પાંચમો સૌથી મોટો લિથિયમ ઉત્પાદક છે

આર્જેન્ટિનામાં મળેલા ખજાનોનું નામ લિથિયમ છે. આર્જેન્ટિનાની અર્થવ્યવસ્થામાં તે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે. હકીકતમાં, આ દેશ લિથિયમ ત્રિકોણનો ભાગ છે. આ ત્રિકોણમાં બોલિવિયા અને ચિલી વધુ બે દેશો શામેલ છે. આ ત્રણેય દેશો સાથે મળીને વિશ્વમાં લગભગ 80 ટકા લિથિયમ ઉત્પન્ન કરે છે. આર્જેન્ટિના વિશ્વનો પાંચમો સૌથી મોટો લિથિયમ ઉત્પાદક છે અને અહીં વિશ્વના ત્રીજા સૌથી મોટા લિથિયમનો ભંડાર જોવા મળે છે.

2025 માં 75 ટકા લિથિયમ ઉત્પાદન લક્ષ્ય

વર્ષ 2025 માટે, આર્જેન્ટિનાએ 130800 ટન લિથિયમ ઉત્પાદનનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે, જે ગયા વર્ષ (2025) કરતા 75 ટકા વધારે છે. આર્જેન્ટિના ચેમ્બર ઓફ માઇનીંગ કંપનીઓના જણાવ્યા મુજબ, આ વર્ષે સલ્ટામાં નવા ઓપરેશન્સ અને અન્ય કામગીરીના વિસ્તરણ દ્વારા આર્જેન્ટિનામાં મોટાભાગના લિથિયમ ઉત્પાદન મળવાની સંભાવના છે. હાલમાં, આર્જેન્ટિનામાં 6 સક્રિય લિથિયમ ઓપરેશન્સ છે, જેના દ્વારા વર્ષ 2024 માં 74600 ટન લિથિયમનું ઉત્પાદન થયું હતું. 2023 માં કુલ ઉત્પાદન કરતા આ 62 ટકા વધુ હતું.

આર્જેન્ટિનાનો આ ખજાનો વિશ્વ માટે જરૂરી છે.

આર્જેન્ટિનામાં મળી આવતા લિથિયમની આજે વિશ્વની જરૂરિયાત બની ગઈ છે. ખરેખર, તેનો ઉપયોગ ઇલેક્ટ્રિકલ વાહનો, બેટરી અને એનર્જી ક્ષેત્રોમાં મોટી માત્રામાં થાય છે. તાજેતરનાં વર્ષોમાં, વિદ્યુત વાહનોનું ઉત્પાદન વિશ્વભરમાં ઝડપથી વધ્યું છે અને ભારત સહિત વિશ્વના દેશો તેને પ્રોત્સાહન આપવાનો આગ્રહ રાખે છે. સ્વચ્છ ઉર્જાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે લિથિયમની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે.

આ સિવાય, લિથિયમનો ઉપયોગ પેટ્રોલ, ડીઝલ અને સીએનજી વાહનોની બેટરીમાં પણ થાય છે. આ વિશ્વના દેશોની પણ જરૂરિયાત છે. હાલમાં, ચીન વિશ્વનો સૌથી મોટો લિથિયમ ગ્રાહક છે, કારણ કે ત્યાં સૌથી વધુ ઉત્પાદિત કારો છે અને તે જ કારનો સૌથી મોટો ગ્રાહક છે. ભારતમાં પણ ઇલેક્ટ્રિક વાહનો અને સ્વચ્છ ઉર્જા માટે લિથિયમ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

ભારતે લિથિયમના ખાણકામનો અધિકાર મેળવ્યો છે

ભારત અહીં  ઉર્જાના વિવિધ સ્રોત પર કામ કરી રહ્યું છે. ખાસ કરીને ગલ્ફ દેશોમાં, ઉર્જાની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવામાં આર્જેન્ટિનાની મુખ્ય ભૂમિકા હોઈ શકે છે. તેથી, ભારતની ખનીજ વિદેશી ઈન્ડિયા લિમિટેડએ આર્જેન્ટિનાના કટમાર્કા પ્રાંતમાં લિથિયમ ખોદકામ કરવાનો અધિકાર પહેલેથી જ મેળવી લીધો છે. આ માટે, 15 જાન્યુઆરી 2024 ના રોજ, ભારત અને આર્જેન્ટિના વચ્ચે લિથિયમની ખોદકામ અંગે કરાર થયો હતો. આ કરારની કિંમત 200 કરોડ રૂપિયા હતી. આ હેઠળ, ભારતની સરકારી કંપની મિનરલ ફોરેન ઇન્ડિયા લિમિટેડને આર્જેન્ટિનામાં ખાણકામ કરવાનો અધિકાર મળ્યો છે અને તેને પાંચ લિથિયમ બ્રિન બ્લોક્સ ફાળવવા પડશે.

આર્જેન્ટિના ભારત પાસેથી શું ખરીદે છે અને વેચે છે?

આજે, ભારત આર્જેન્ટિનામાં ચોથો સૌથી મોટો વ્યવસાયિક ભાગીદાર બની ગયો છે. 2019 અને 2022 ની વચ્ચે, આ બંને દેશોમાં દ્વિપક્ષીય વેપાર બમણા કરતા વધારે વધ્યો હતો અને તે 6.4 અબજ યુએસ સુધી પહોંચી ગયો છે, એટલે કે લગભગ 53 હજાર કરોડ. વર્ષ 2024 માં, ભારત અને આર્જેન્ટિના વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય વેપારને 5.2 અબજ યુએસ ડોલર વટાવી ગયા હતા. પેટ્રોલિયમ તેલ, કૃષિ કેમિકલ અને ટૂ-વ્હીલર્સ વગેરે ભારતમાંથી આર્જેન્ટિનામાં નિકાસ કરવામાં આવે છે. ભારત આર્જેન્ટિનાથી સોયાબીન તેલ અને સૂર્યમુખી તેલ, ચામડાની વસ્તુઓ, અનાજની આયાત કરે છે. આ સિવાય ભારત શેલ ગેસ અને આર્જેન્ટિનાના એલએનજીમાં પણ રસ ધરાવે છે.

આ વિસ્તારોમાં ભાગીદારી વધારવાની તૈયારીઓ પણ

ભારત હવે ફાર્મા, હેલ્થટેક અને આઇટી જેવા વિસ્તારોમાં આર્જેન્ટિનામાં તેની નિકાસ વધારવા માંગે છે. આર્જેન્ટિનાના ભારતીય ફાઇટર એરક્રાફ્ટ તેજસને ઘણા સંરક્ષણ ઉત્પાદનોમાં રસ છે. વડા પ્રધાન મોદીની મુલાકાત દરમિયાન આ ઉત્પાદનોના સંયુક્ત તાલીમ, સંયુક્ત ઉત્પાદન અને તકનીકી સ્થાનાંતરણ પર પણ ચર્ચા થવાની સંભાવના છે. આ બંને દેશો ટેલિમેડિસિન, ડિજિટલ ગવર્નન્સ અને સ્પેસ ક્ષેત્રમાં પણ પરસ્પર સહયોગ વધારી રહ્યા છે. ભારતની સ્પેસ એજન્સી ઇસરો અને આર્જેન્ટિનાની અવકાશ એજન્સીને પણ અગાઉ ટેકો મળ્યો છે.

ભારતને પહલગામ હુમલા સમયે ટેકો આપ્યો હતો

ભારત અને આર્જેન્ટિના વચ્ચે વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી વધુ સારી છે. પહલગામ આતંકી હુમલા સમયે આર્જેન્ટિનાએ ભારતને ટેકો આપ્યો હતો અને આ હુમલાની નિંદા કરી હતી. આ સાથે, આ બંને દેશો શાંતિપૂર્ણ પરમાણુ કાર્યક્રમો અને ઉર્જાના સહયોગ પર ભાર મૂકે છે. માત્ર આ જ નહીં, આર્જેન્ટિના પરમાણુ સપ્લાયર્સ ગ્રુપ (એનએસજી) માં સભ્યપદના ભારતના દાવાને સમર્થન આપી રહી છે. વર્ષ 2016 માં ભારતે તેની સદસ્યતા માટે અરજી કરી છે.

આર્જેન્ટિના આ બધી બાબતો વિશ્વને આપે છે

આર્જેન્ટિનામાં વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો શેલ ગેસ ભંડાર છે, જે તે ઘણા દેશોને પ્રદાન કરે છે. આ સિવાય, વિશ્વમાં ચોથું સૌથી મોટું બિનપરંપરાગત તેલ સંસાધન છે. શેલ ગેસ અનામત મુખ્યત્વે આર્જેન્ટિનાના વાકા મુઇર્ટ ક્ષેત્રમાં છે. આ સિવાય, કોપર, ચાંદી અને સોના જેવા અન્ય ઘણા મહત્વપૂર્ણ ખનિજો પણ આર્જેન્ટિનામાં જોવા મળે છે.