વિરાટ કોહલીએ ટેસ્ટ ફોર્મેટમાંથી નિવૃત્તિની જાહેરાત કરતા જ તેના ચાહકો નિરાશ થયા છે. ત્યારે નજર કરીએ એવા કેટલાક કારણો પર, જે કારણો કોહલીની નિવૃત્તિ પાછળ જવાબદાર છે.
ભારતીય ક્રિકેટના દિગ્ગજ ખેલાડી વિરાટ કોહલીએ ટેસ્ટ ક્રિકેટમાંથી સંન્યાસની જાહેરાત કરીને ચાહકોને આઘાત આપ્યો છે. 36 વર્ષના આ ખેલાડીએ 14 વર્ષની શાનદાર કારકિર્દી બાદ ટેસ્ટ ક્રિકેટને અલવિદા કહી દીધું. તેમણે 123 ટેસ્ટ મેચોમાં 9,230 રન બનાવ્યા, જેમાં 30 સદી અને 31 અડધી સદી સામેલ છે. તેમની આ નિર્ણયની પાછળનાં કેટલાંક મુખ્ય કારણો અને પરિસ્થિતિઓની ચર્ચા અહીં કરવામાં આવી છે.
વિરાટ કોહલીએ સોશિયલ મીડિયા દ્વારા પોતાના સંન્યાસની જાહેરાત કરી. તેમણે લખ્યું, “14 વર્ષ પહેલાં જ્યારે મેં પહેલીવાર ટેસ્ટ ક્રિકેટ માટે ભારતની જર્સી પહેરી, ત્યારે મેં ક્યારેય વિચાર્યું ન હતું કે આ ફોર્મેટ મને આટલી લાંબી સફર પર લઈ જશે. આ ફોર્મેટે મને પરીક્ષણ કર્યું, મને ઘડ્યો અને જીવનભર યાદ રહે તેવા પાઠ શીખવ્યા.” તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે, “ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં કંઈક ખૂબ જ ખાસ છે. લાંબા દિવસો, શાંત મહેનત અને નાની-નાની ક્ષણો, જે કોઈ જોતું નથી, પરંતુ તે હંમેશાં તમારી સાથે રહે છે. આ ફોર્મેટ છોડવું સરળ નથી, પરંતુ હવે આ નિર્ણય યોગ્ય લાગે છે.”
વિરાટ કોહલીનું ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં પ્રદર્શન ઉતાર-ચઢાવભર્યું રહ્યું છે. 2016થી 2019 દરમિયાન તેમણે ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં અદ્ભુત પ્રદર્શન કર્યું હતું, જેમાં 43 ટેસ્ટમાં 4,208 રન, 16 સદી અને 10 અડધી સદી સાથે 66.79ની શાનદાર સરેરાશ હતી. જોકે, 2020ના દાયકામાં તેમનું પ્રદર્શન ઘટ્યું. 39 ટેસ્ટમાં તેમણે માત્ર 2,028 રન બનાવ્યા, જેમાં 3 સદી અને 9 અડધી સદી સાથે 30.72ની સરેરાશ હતી. 2024ની બોર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રોફીમાં ઓસ્ટ્રેલિયા સામે તેમણે 5 મેચમાં માત્ર 190 રન બનાવ્યા, જેમાં એક સદી હતી. ખાસ કરીને, ઓફ-સ્ટમ્પની બહારની બોલ પર તેમની વારંવાર આઉટ થવાની નબળાઈએ ચર્ચા જગાવી. આ નબળા પ્રદર્શને તેમના સંન્યાસના નિર્ણયને પ્રભાવિત કર્યો હોવાનું માનવામાં આવે છે.
વિરાટ કોહલીના સંન્યાસનું એક મોટું કારણ ટીમના કેપ્ટન રોહિત શર્માનો ટેસ્ટ ક્રિકેટમાંથી સંન્યાસ પણ માનવામાં આવે છે. રોહિતે 7 મે, 2025ના રોજ ટેસ્ટ ક્રિકેટ છોડવાની જાહેરાત કરી, જેના થોડા દિવસો બાદ વિરાટે પણ આ નિર્ણય લીધો. રોહિત અને વિરાટ લાંબા સમયથી ભારતીય ટીમના મુખ્ય ખેલાડીઓ રહ્યા છે અને બંનેએ સાથે મળીને ઘણી યાદગાર જીત મેળવી છે. રોહિતના નિર્ણયથી વિરાટને લાગ્યું હશે કે હવે ટેસ્ટ ટીમમાં નવા યુગની શરૂઆત થઈ રહી છે, અને તેમના માટે પણ આ ફોર્મેટ છોડવાનો યોગ્ય સમય છે.
2025-2027ની વર્લ્ડ ટેસ્ટ ચેમ્પિયનશિપ (WTC) જૂન 2025થી શરૂ થવાની છે, જેમાં ભારત ઇંગ્લેન્ડ સામે પાંચ ટેસ્ટની શ્રેણી રમવાનું છે. આ શ્રેણી નવા ચક્રની શરૂઆત દર્શાવે છે, અને વિરાટે આ પહેલાં જ ટેસ્ટ ક્રિકેટમાંથી નિવૃત્તિ લેવાનું નક્કી કર્યું. તેમણે એપ્રિલમાં મુખ્ય પસંદગીકાર અજિત અગરકરને પોતાના નિર્ણયની જાણ કરી હતી. આ નિર્ણયથી ટીમને નવા ખેલાડીઓને તક આપવા અને ઇંગ્લેન્ડ શ્રેણી માટે નવી ટીમ તૈયાર કરવાનો સમય મળશે.
વિરાટ કોહલીએ T20 આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાંથી 2024ના T20 વર્લ્ડ કપ બાદ સંન્યાસ લીધો હતો, અને હવે ટેસ્ટ ક્રિકેટ છોડીને તેઓ ODI ફોર્મેટ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માંગે છે. 2023ના ODI વર્લ્ડ કપમાં ભારત ફાઇનલમાં પહોંચ્યું હતું, પરંતુ ઓસ્ટ્રેલિયા સામે હારી ગયું હતું. વિરાટ આ વર્લ્ડ કપમાં શાનદાર ફોર્મમાં હતા અને તેમનું સ્વપ્ન 2027નો ODI વર્લ્ડ કપ જીતવાનું છે. ટેસ્ટ ક્રિકેટની માંગણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને, તેમણે આ ફોર્મેટ છોડીને પોતાની ફિટનેસ અને ફોર્મને ODI માટે જાળવવાનું નક્કી કર્યું હશે.
વિરાટ કોહલીએ તાજેતરમાં ઓસ્ટ્રેલિયા પ્રવાસ દરમિયાન માનસિક દબાણ વિશે વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું, “જ્યારે તમે બાહ્ય અપેક્ષાઓ અને નિરાશાને પોતાના પર હાવી થવા દો છો, ત્યારે તમે વધુ બોજ અનુભવો છો. તમે વિચારવા લાગો છો કે મારે આ ટૂરના બાકીના દિવસોમાં અસર બનાવવી જ પડશે, અને આ બધું તમને વધુ નિરાશ કરે છે.” આવા દબાણે તેમના નિર્ણયને પ્રભાવિત કર્યો હશે, કારણ કે ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં સતત ઉચ્ચ પ્રદર્શનની અપેક્ષા રહે છે.
વિરાટ કોહલીએ એપ્રિલમાં BCCIને પોતાના સંન્યાસના નિર્ણયની જાણ કરી હતી, પરંતુ BCCIએ તેમને ઇંગ્લેન્ડ પ્રવાસને ધ્યાનમાં રાખીને આ નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવા વિનંતી કરી હતી. BCCIએ એમ પણ ઈચ્છ્યું હતું કે વિરાટ ઇંગ્લેન્ડ શ્રેણી માટે ટીમના કેપ્ટન બને, જેથી નવા ખેલાડીઓને માર્ગદર્શન મળે. જોકે, વિરાટે પોતાના નિર્ણય પર અડગ રહેવાનું નક્કી કર્યું અને 12 મે, 2025ના રોજ સંન્યાસની જાહેરાત કરી.
વિરાટ કોહલીએ 2011માં વેસ્ટ ઇન્ડિઝ સામે ટેસ્ટ ડેબ્યૂ કર્યું હતું. તેમણે 123 ટેસ્ટમાં 9,230 રન બનાવ્યા, જેમાં 30 સદી અને 31 અડધી સદી સામેલ છે. તેમણે 68 ટેસ્ટમાં ભારતનું નેતૃત્વ કર્યું અને 40 જીત સાથે ભારતના સૌથી સફળ ટેસ્ટ કેપ્ટન બન્યા. 2018-19માં ઓસ્ટ્રેલિયામાં ભારતની પ્રથમ ટેસ્ટ શ્રેણી જીત તેમની કેપ્ટનશીપની સૌથી મોટી સિદ્ધિ હતી. તેમણે 7 ડબલ સદી ફટકારી, જે ભારતીય ખેલાડી માટે સૌથી વધુ છે.